Idea Jarmarku
Jarmark, z niemieckiego Jahrmarkt, oznacza targ doroczny o znaczeniu ponadlokalnym. Jarmarki w Polsce mają długą historię, m.in. w roku 1260 papież Aleksander IV bullą papieską przyzwolił na odbywanie się Jarmarku Dominikańskiego w Gdańsku. W średniowieczu jarmarki organizowano corocznie w stałych terminach, najczęściej przy okazji święta kościelnego. Zwyczaj ten dominuje także obecnie.
Święty Jakub od ponad 800 lat jest patronem szczecińskiej katedry, ale dopiero w 2009 roku, przy okazji odpustu świętego Jakuba w Bazylice Archikatedralnej w Szczecinie odbył się pierwszy „Jarmark Jakubowy” i ta nazwa przyjęła się w języku potocznym. Jarmark Świętego Jakuba od pierwszej edycji zyskał uznanie mieszkańców miasta oraz wszystkich jego uczestników jako ważne wydarzenie społeczno-gospodarcze i jednocześnie kościelno-kulturalne. Decyzją Ekscelencji Andrzeja Dzięgi, arcybiskupa metropolity szczecińsko-kamieńskiego, Jarmark Świętego Jakuba odbywać się będzie w Bazylice Katedralnej w Szczecinie corocznie, w dniach odpustu.
Współczesna jego propozycja nawiązuje do średniowiecznej tradycji jarmarków odpustowych. Najważniejszym wydarzeniem jarmarku, a nawet jego zwieńczeniem, jest msza święta odpustowa odprawiana w bazylice archikatedralnej. Niezwykle atrakcyjny jest także wymiar pozaliturgiczny Jarmarku Jakubowego. Okazało się, że forma wspólnej i osobistej modlitwy, religijnej celebracji oraz handlowania i wspólnej dobrej zabawy była przez mieszkańców oczekiwana i została zaakceptowana. Można powiedzieć, że piękno rodzi się od środka, na co wskazuje połączenie tradycji ze współczesnością. Jest ono dowodem na historyczny związek przedsięwzięć gospodarczych, kulturalnych i religijno-kościelnych, który jest atrakcyjny także dzisiaj. Liczni wystawcy, wśród których ważne miejsce zajmują ludowi artyści, twórcy kulinarnego dziedzictwa regionu, zespoły folklorystyczne, rzemieślnicy, tworzą specyficzny klimat jarmarku. I co ważne, nie stanowią „dodatku”, jak w przypadku innych przedsięwzięć kulturalnych, ale są „sercem, duszą i ciałem” tego wydarzenia, są zaproszeni do dzieła na chwałę samego Pana Boga. Jarmark Świętego Jakuba w Szczecinie stwarza szansę, nie tylko przedsięwzięciom kupieckim, ale tworzy forum spotkań artystów z całego regionu, z różnych dziedzin sztuki, ludzi nie tracących wrażliwości na Boże sprawy. Powiada się, że piękno przekazują tylko ci, którzy je mają.
Jarmark Świętego Jakuba jest wydarzeniem twórczym wpisującym się w powstawanie współczesnego obrazu kulturowego regionu Pomorza Zachodniego, innego od bieżących propozycji kultury masowej. Takie było zamierzenie pomysłodawców jarmarku, aby jego nowatorski, a zarazem tradycyjny charakter był nie tylko wizytówką naszego regionu i atrakcją turystyczną, ale nade wszystko wyróżnikiem kultury jego mieszkańców. Wolą organizatorów jest także, aby każda kolejna edycja Jarmarku Świętego Jakuba w Szczecinie wzbudzała zachwyt i zdumienie ludzi, bo ono jest początkiem nowego.
Bogdan Matławski
